Familie op Java

Aangekomen in Djakarta gaan we natuurlijk eerst naar het postkantoor: een rijke oogst ! Herman kan 13 poststukken in ontvangst nemen en ik 12. Er is veel te lezen, want de brieven bestrijken een periode van anderhalve maand, met bijvoorbeeld een verslag van Sinterklaas. In antwoord op al die epistels schrijf ik aan mijn familie o.a. over mijn toekomstplan: rechten studeren; tevens vraag ik 1000 gulden over te maken ( als lening ) als buffer voor de rest van ons verblijf hier en de kosten voor de terugreis. Dat overmaken is relatief makkelijk, omdat er ook hier een kantoor van de ABN is.
Na een ingewikkelde tocht met allerlei bussen gaan we eerst op (be)zoek naar oom Kiki, waar we met open armen en een maaltijd ontvangen worden. We laten een gedeelte van onze bagage hier achter en vertrekken voor ons slaapadres naar het gedeelte van deze stad, waar de reizigers slapen. De daarop volgende dagen brengen we door met het verlengen van ons visum; rondkijken; brieven beantwoorden; kijken, wat een terugvlucht kost ( gemiddeld 600 dollar ), waarbij Aeroflot er uitspringt met een prijs van 400 dollar; regelmatig een bezoek brengen aan het Erasmushuis, een nederlands cultureel centrum, waar we kranten en bladen lezen zoals OOR, ( zo zijn we op de hoogte van feiten als: Lou Reed treedt op in Groningen; FC Groningen periodekampioen; het ( nieuwe ) stadhuis ligt in puin etc. ) en waar we ook films kunnen zien; de gebruikelijke huishoudelijke zaken als kleren wassen en natuurlijk een bezoek aan de schoonzus van oom Kiki, waar we ons tegoed doen aan een overheerlijke maaltijd.
Op zaterdag 15 februari gaan we naar Depok, het dorp vlakbij Djakarta, waar nog een broer van mijn oma woont ( opa Sem ), en waar ook mijn vader gewoond heeft. We overnachten eerst bij tante Selma en brengen ook wat nachten door bij opa Sem, al met al een bijzondere ervaring, al is het alleen al om de familie Loen een beetje “ in kaart te brengen “ met al zijn scheidingen en intriges ! Het is voor ons een verrassing, hoe Depok er uitziet en wat voor mensen er wonen. Aangezien wij niets anders wisten, of het was er erg arm, is het toch opvallend, dat bijna alle huizen van steen zijn, dat veel mensen televisie hebben, dat er de hele dag elektriciteit is, waardoor ook ijskasten en stereo-installaties ( van het duurste soort ! ) een plaats in de huizen gevonden hebben. Verder is het opvallend, dat er nog veel nederlands gesproken wordt, wat voor ons aan de ene kant erg gemakkelijk is, maar aan de andere kant het leren van de Bahasa Indonesia niet versnelt. Wat ons ook verbaasd, is het grote aantal verschillende soorten kerken met de daarbij behorende ruzies.
Toch voelen we ons er direct thuis met de gastvrijheid en vriendelijkheid, die ons ten deel valt. We doen gewoon mee met alles, wat er georganiseerd wordt, bijvoorbeeld om de 2 dagen meedoen met de trainingen voor de volleybalteams, waarbij vooral het knappe spel van de knappe meisjes opvalt. Maar ook de jongens kunnen er wat van, wat blijkt tijdens een wedstrijd in Djakarta ( met 3-0 gewonnen ), waarbij Herman als rattenvanger van Leeuwarden de kinderschare bezighoudt, vooral door het vertellen van verhaaltjes. Twee zonen van opa Sem hebben een soort taxibusje, waarmee we een tocht maken naar Bogor, waar we Buitenzorg bezoeken en ook de Puntsjak-pas; het is onvoorstelbaar, hoe er op de wegen gescheurd wordt, en vooral niet wijken voor de ander: millimeter werk ! De omgeving en de plaats zelf zijn zeker de moeite waard om te bekijken en we lopen heel wat af, ook met bezoeken aan Anton, de broer van Evelyn; oma Rijklof, Boy, die 200 elpees en 150 muziekcassettes heeft, zodat we weer eens Cuby horen; tante Tine etc. We bezoeken natuurlijk het familiegraf van de familie Loen, waar de vader en moeder van oma begraven liggen, die in 1932 60 jaar getrouwd zijn (deze gebeurtenis is op een foto te zien bij mijn oma ). Over foto’s gesproken: opa Sem laat een fotoboek zien, wat Evelyn voor hem verzorgd heeft over zijn reis naar Holland in 1973, en wie zie ik daar? o.a. pa , moe, Willy en Peter! Ik kan me er niets van herinneren, waarschijnlijk ben ik dan gelegerd in Duitsland. Af en toe gaan we ook naar Djakarta voor zaken als een broek kopen ( door het heerlijke eten moet ik nu maat 32 nemen ipv 30 ), een film kijken en kranten lezen in het cultureel centrum, waarbij het openbaar vervoer een grote uitdaging is, hoewel we ons door onze lengte toch altijd in de overvolle bussen kunnen worstelen. Op onze laatste dag in Depok gaan we op kosten van opa Sem met een stel jongens eten in Rumah Makan Washington in Bogor : foeyong hay, kikkerbilletjes en koeloeyoek babi, een waar feestmaal.
25 februari gaan we op weg naar Surabaya ( waar mijn vader geboren is ) met de nachttrein, die om 14.00 uur vertrekt waarbij we bij daglicht het fraaie javaanse landschap aan ons voorbij zien schuiven ( de trein rijdt niet zo hard, waarschijnlijk ook door de belabberde toestand van de rails ) met op de achtergrond de bergketens, die hoofdzakelijk uit vulkanen bestaat. Aan boord is natuurlijk van alles te krijgen door de handelaars, die van station tot station meerijden, dus aan eten geen gebrek; de reis is verder een beetje vervreemdend, omdat de stations er hollands uitzien. Het slapen lukt niet zo goed, misschien door de hoeveelheid bier, dat we savonds tot ons nemen in het restauratierijtuig, maar de volgende ochtend komen we om 7.50 uur aan en kunnen we de onderhand behoorlijk vervuilde trein verlaten. We gaan nu logeren bij oom Alfons, een broer van tante Selma, die met zijn 2 dochters Grace en Jerie in een rustige wijk woont, waar we ons de komende dagen bezig houden met brieven schrijven, tv kijken ( Bonanza, The Saint, Mannix ), veel Halma spelen, lekker eten, en fietsen, naar de haven o.a. waar zeilboten liggen, die in grote getale vracht vervoeren naar Sulawesi en Kalimantan, erg mooi die 3 masters. En we bezoeken hier de nederlandse bibliotheek voor de broodnodige nieuwsvoorziening, met uiteraard nooit een kritisch verhaal over Indonesië, bijvoorbeeld met betrekking tot de censuur, die nu ook de textielindustrie treft: de minister van industrie heeft met ingang van 15 maart besloten, dat het verboden is “pornografische” opdrukken op kledingstukken te maken zoals de woorden “love” en “sex “, omdat dit de Indonesische identiteit niet onderschrijft.
Op 4 maart gaan we met alweer een nachttrein naar de havenplaats, waar vandaan de ferry naar Bali vertrekt, genaamd Banyuwangi, dat we onder het genot van een prachtige zonsopgang om 6 uur smorgens bereiken, en vervolgens na een korte overtocht stappen we aan land op het hindoeïstische eiland in het overwegend islamitische Indonesië.